Onder het terrein waar het nieuwe sportstadion van Wolmirstedt in de centraal gelegen Duitse deelstaat Saksen-Anhalt zal worden gebouwd, heeft een team van archeologen overblijfselen opgegraven van een uitgestrekte nederzetting uit de late bronstijd, waarmee wordt bevestigd dat dit strategisch gelegen gebied aan de rivier de Ohre en vlakbij de vroegere samenvloeiing met de Elbe al meer dan 3000 jaar geleden een belangrijke plaats was.
De opgravingen, geleid door het Staatsbureau voor Erfgoedbeheer en Archeologie van Saksen-Anhalt (LDA) in nauwe samenwerking met de lokale gemeente, hebben woonstructuren en ovens aan het licht gebracht, samen met een ongewone vondst: het schild van een Europese moerasschildpad in een kuil die mogelijk als oven heeft gediend, wat de mogelijkheid doet rijzen dat het dier als voedsel is geconsumeerd.
Sinds begin juni van dit jaar hebben archeologen een gebied van ongeveer 21.000 vierkante meter aan de westelijke rand van Wolmirstedt onderzocht, parallel aan de voorbereidingen voor het egaliseren van het terrein voor het sportcomplex. Tot nu toe zijn op de 5.000 vierkante meter die al is onderzocht 322 archeologische structuren gedocumenteerd en meer dan duizend voorwerpen teruggevonden, voornamelijk keramische fragmenten, maar ook bronzen ringen, botten en botresten van dieren zoals koeien, varkens, schapen en geiten, wat duidt op een langdurige menselijke bewoning.
De locatie van de vindplaats is niet toevallig. Tijdens de Late Bronstijd (tussen 1300 en 750 v.Chr.) was deze regio aan de benedenloop van de Ohre een ontmoetingsplaats van twee grote culturele groepen: de Noordse Bronstijdcultuur en de Lusatiëcultuur, waarvan de invloeden zich vermengden in lokale groepen zoals de zogenaamde Elbe-Havel-Gruppe (Elbe-Havel-groep) en de Saalemündungsgruppe (Saale-mondingsgroep). De vondsten in Wolmirstedt weerspiegelen deze diversiteit met dikwandige opslagpotten, kookpotten en versierde schalen, die typisch zijn voor deze periode.
Onder de ontdekte bouwwerken vallen verschillende opslagputten op die oorspronkelijk bekleed waren met vlechtwerk – later hergebruikt als vuilnisbakken – en drie ovens waarvan de met gebrande klei versterkte muren sporen van afgeronde boomstammen vertonen die hun vroegere structuur verraden. Maar het is de derde oven die de meeste belangstelling heeft gewekt: aan de rand ervan, naast keramiekfragmenten, werd het schild van een moerasschildpad gevonden, een uitzonderlijke vondst die in het laboratorium zal worden onderzocht om te bevestigen of het om resten van menselijke consumptie gaat.
Woningen, werkplaatsen en een raadselachtige begrafenis
Aan de hand van paalafdrukken kon een woongebouw van minstens zes meter lang en vier meter breed gedeeltelijk worden gereconstrueerd, evenals kleinere bouwwerken zoals graanschuren en een textielwerkplaats. Deze laatste, een half ingegraven bouwwerk van 4 bij 3,3 meter, bevatte piramidale weefgewichten die wijzen op de productie van ongeveer 60 centimeter brede weefsels op een verticale weefgetouw.
Er werd ook het skelet van een volwassen man gevonden, met een stevige lichaamsbouw en ongeveer 1,7 meter lang, begraven in een gebogen houding en met het hoofd gedraaid in een afvalput. In tegenstelling tot de gebruikelijke begrafenisrituelen uit die tijd – crematie en het bewaren van de as in urnen buiten de nederzettingen – vertoont deze ‘atypische’ begrafenis geen sporen van geweld of ondervoeding. Was het een ritueel? Een secundaire begrafenis? Of weerspiegelt het misschien sociale verschillen? De vragen blijven voorlopig onbeantwoord.
De opgravingen, waaraan acht specialisten van het LDA werken, zullen tot 15 oktober 2025 worden voortgezet. Daarna zal een grondige studie van het materiaal en de documentatie een meer gedetailleerde reconstructie van het leven van deze grensgemeenschap mogelijk maken. Ondertussen vordert het stadionproject – dat een speelveld, een atletiekbaan en een bijgebouw omvat – volgens plan.
Voor Wolmirstedt is het stadion de grootste gemeentelijke investering sinds 1990. Maar onder de funderingen heeft het verleden een tijdlang zijn eigen ruimte opgeëist. En hoewel de machines hun werk binnenkort zullen hervatten, zijn de geheimen van die vergeten nederzetting aan de Ohre al begonnen een nieuwe bladzijde in de geschiedenis te schrijven.
